Mały leksykon techniki oświetlenia
Co oznacza dioda LED? Czym jest kandela? Odpowiedzi na techniczne terminy dotyczące oświetlenia zostały pokrótce wyjaśnione w tym małym leksykonie.
Lampy & oprawy
Lampy halogenowe
Dzięki małym wymiarom żarówki i żarnika żarówki halogenowej możliwe jest precyzyjne sterowanie światłem, a tym samym unikanie rozproszonego światła. Małe oprawy, dostępne w wielu wariantach, znajdują zastosowanie w przemyśle i handlu wszędzie tam, gdzie w jednym miejscu wymagane jest skoncentrowane światło.
Świetlówki
Lampy fluorescencyjne to niskociśnieniowe lampy wyładowcze na pary rtęci. Pokrywają one ok. 70% całkowitego zapotrzebowania na światło sztuczne, ale zużywają tylko 50% energii zużywanej do oświetlenia. Składają się one z prostej lub zakrzywionej rury wyładowczej, której wnętrze jest pokryte fosforem, a na końcach których znajdują się dwie elektrody z żarnikiem wolframowym.
Niskonapięciowe lampy halogenowe
Niskonapięciowe lampy halogenowe umożliwiają precyzyjną regulację ostrości i optymalną kontrolę światła dzięki małej plamce świetlnej. Nadają się one szczególnie do montażu w bardzo małych oprawach oświetleniowych do oświetlenia akcentującego o mocnych punktach świetlnych. Niskonapięciowe lampy halogenowe są zasilane z transformatora konwencjonalnego (magnetycznego) lub elektronicznego. Rozróżnia się serie typu dla sektora komercyjno-profesjonalnego i prywatnego.
Mini-podnośniki, nożycowe wózki podnośne, wózki paletowe itd.
Aby ciężkie ładunki stały się teraz lżejsze do podnoszenia lub przemieszczania
Pojęcia
Natężenie oświetlenia
Opisuje ilość strumienia świetlnego, jaki uderza w daną powierzchnię. Dokładniej mówiąc, iloraz natężenia oświetlenia jest ilorazem strumienia świetlnego i powierzchni. Jeśli na przykład strumień świetlny o natężeniu 1000 lumenów spada równomiernie na powierzchnię 5 m2, daje to natężenie światła rzędu 200 luksów. Wydajność oka zależy w dużej mierze od natężenia oświetlenia.
Kandela
Kandela jest miarą natężenia światła. W skrócie: cd.
Filtr dyfuzyjny
Filtr dyfuzyjny rozprasza światło emitowane przez źródła światła.
Elektroniczny sterownik preselekcyjny
Patrz również pod elektroniczny sterownik preselekcyjny.
Temperatura barwy
Opisuje wrażenie kolorystyczne lampy.
Ciepłe światło =< 4000 K
Zimne światło => 4000 K
Kelvin
Ustawowa jednostka temperatury. Służy również do wskazywania różnic temperatur. Nazwana na cześć Williama Thomsona, późniejszego lorda Kelvina, który w 1848 roku wprowadził termodynamiczną skalę temperatury.
Wydajność świetlna
Im większa wydajność świetlna lampy, tym bardziej ekonomiczne może być oświetlenie. Wydajność świetlna jest obliczana na podstawie wypromieniowanego strumienia świetlnego i pochłoniętej mocy elektrycznej. W przypadku tradycyjnych żarówek jest to zazwyczaj od 6 do 15 lm/W, podczas gdy w przypadku świetlówek jest to od 40 do 100 lm/W.
Natężenie światła
Natężenie światła opisuje ilość światła, która jest emitowana w określonym kierunku w pomieszczeniu. Jednak natężenie światła lampy lub oprawy oświetleniowej nie jest takie samo w każdym kierunku. Jeżeli mierzone są natężenia światła w pomieszczeniu (lub w płaszczyźnie) wokół lampy lub oprawy oświetleniowej, otrzymuje się rozkład natężenia światła, który dokładnie opisuje właściwości fotometryczne.
Lumen
Jednostka miary służąca do określenia strumienia świetlnego emitowanego przez lampę.
Luks
Jednostka miary służąca do określania natężenia oświetlenia.
Punktowe źródło światła
Punkt w pomieszczeniu, który emituje światło, nazywany jest punktowym źródłem światła.
Klasy zabezpieczenia
Wymagania mechaniczne, termiczne i bezpieczeństwa dla opraw oświetleniowych zostały szczegółowo opisane w normach międzynarodowych i europejskich. Miarodajna dla nich jest norma EN IEC 598 (Oprawy oświetleniowe – wymagania ogólne i badania). Zgodność z tą normą zapewnia, że oprawy oświetleniowe zostały zaprojektowane w taki sposób, aby nie zagrażały bezpieczeństwu osób, zwierząt domowych i towarów, pod warunkiem, że są zainstalowane, konserwowane i używane zgodnie z ich przeznaczeniem. Wymagania te mają na celu uniknięcie:
- Porażenia prądem przy dotknięciu
- Usterki w działaniu lampy
- Utraty żywotności lamp i opraw oświetleniowych
- Zapłonu lamp i opraw oświetleniowych w ich pobliżu
Dowodem jest oznaczenie (VDE, SEV, ÖVE, KEMA). Klasa zabezpieczenia wskazuje, w jaki sposób oprawa jest zabezpieczona przed porażeniem prądem elektrycznym (zwarciem) (EN IEC 598). Przyporządkowanie może zostać zrealizowane z zastosowaniem cyfr rzymskich lub piktogramów.
To znaczy:
I. Izolacja operacyjna i uziemienie ochronne wszystkich dotykowych części przewodzących prąd
II. Izolacja robocza i dodatkowa izolacja ochronna, brak uziemienia ochronnego
III. Praca przy i z zabezpieczeniem i niskim napięciem (maks. 50 V)
Elektroniczny sterownik preselekcyjny
W odróżnieniu od lamp żarowych, lampy wyładowcze muszą być eksploatowane z elektronicznym sterownikiem preselekcyjnym ze względu na ich ujemną charakterystykę prądowo-napięciową. Konwencjonalny elektroniczny sterownik preselekcyjny składa się z cewek dławiących, które przy pomocy odpowiednich środków wspomagających rozruch, takich jak rozruszniki żarowe, zapewniają wystarczająco wysokie napięcie zapłonu i ograniczają prąd lampy.
Percepcja
Percepcja jest odczuciem bodźca: uszy słyszą dźwięki, nos czuje zapachy, a skóra czuje temperaturę i kontakt. Szczególne właściwości światła i sposób funkcjonowania oka determinują teraz sposób postrzegania i przetwarzania bodźców świetlnych. Każdy bodziec świetlny jest również bodźcem kolorystycznym. Zasadniczo dobre postrzeganie umożliwiają następujące warunki wstępne:
- Obiekt musi charakteryzować się pewnym minimalnym kontrastem w stosunku do otoczenia (jasność lub kontrast kolorów)
- Obiekt musi mieć określony minimalny rozmiar
- Musi istnieć pewna minimalna jaskrawość (obiekt i/lub otoczenie)
- Oko musi być dostosowane do dominującej jaskrawości pola widzenia
- Obiekt musi pozostawać w polu widzenia obserwatora przez wystarczająco długi okres czasu
- Aparat wzrokowy musi być sprawny (skorygowane wady wzroku)
- Zmęczenie obserwatora nie może być zbyt duże
- Obserwator musi być w dobrym stanie psychicznym